Όταν φέρνεις στον κόσμο μια ζωή μαζί με όλες τις αλλαγές που αναπόφευκτα βιώνεις ως νέα μαμά, έχεις ακόμα να αντιμετωπίσεις την πρόκληση που λέγεται μητρικός  θηλασμός. Υπάρχουν πλέον αρκετά sites περί θηλασμού, πολλές ομάδες υποστήριξης για τις θηλάζουσες μαμάδες και ακόμα περισσότερες απόψεις για το τι είναι τελικά καλύτερο για εμάς και το μωρό μας.

Πολλές μαμάδες περιγράφουν την εμπειρία του θηλασμού του μωρού τους σαν το πιο μαγικό πράγμα που έζησαν ποτέ. Άλλες πάλι δεν έχουν και τις καλύτερες αναμνήσεις. Συχνά ακούω μαμάδες που νιώθουν ενοχές, επειδή δεν κατάφεραν να θηλάσουν όσο θα ήθελαν. Σε αρκετές περιπτώσεις πάλι, οι ίδιες οι μαμάδες επέλεξαν από την πρώτη στιγμή το έτοιμο γάλα θεωρώντας την στροφή που παρατηρείται στον αποκλειστικό θηλασμό υπερβολική. Υπάρχουν φυσικά και οι φανατικές θηλάζουσες μαμάδες που πιστεύουν ότι το μητρικό γάλα είναι αναντικατάστατο και θεωρούν απόλυτα φυσιολογικά ένα παιδάκι 3 χρονών να θηλάζει ακόμα.

Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα πολλές περισσότερες μαμάδες ενημερώνονται, συμβουλεύονται ειδικούς γαλουχίας και η πλειοψηφία τους θηλάζει για αρκετούς μήνες. Παρόλο αυτά οι έρευνες δείχνουν πως ακόμα υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό που δεν καταφέρνει τον εξάμηνο αποκλειστικό θηλασμό που συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Τι ισχύει όμως στην πραγματικότητα? Ο θηλασμός είναι τελικά εύκολη ή δύσκολη υπόθεση? Μήπως είναι απλά η νέα τάση της εποχής μας, όπως αντίστοιχα στα 70s η ‘μόδα’ επέβαλλε το γάλα σε σκόνη? Πόσο κακό είναι στ’ αλήθεια το γάλα σε μορφή σκόνης?  Σε κάνει καλύτερη μαμά το να θηλάσεις από το να μην το προσπαθήσεις και ιδιαίτερα?

Σε αυτά και πολλά ακόμη μου απάντησε η πιστοποιημένη σύμβουλος γαλουχίας IBCLC & επιπλέον εθελόντρια του Συνδέσμου Θηλασμού Ελλάδος-La Leche League Greece (www.lllgreece.org), Άντα Παλαντζιάν. Ως θηλάζουσα μαμά και εγώ, προσπάθησα να εξαντλήσω το θέμα με στόχο να λύσω τις δικές σου/μου/μας απορίες! Περιμένω φυσικά  και τα δικά σας σχόλια…

–Ποια είναι τα πιο βασικά οφέλη του θηλασμού?

Το κυριότερο όφελος είναι για την υγεία του μωρού καθώς τα θηλάζοντα μωρά είναι προστατευμένα από ιώσεις και διάφορες παθήσεις. Ο θηλασμός όμως βοηθάει πολύ και τη νέα μαμά σε ό,τι αφορά τα γυναικολογικά θέματα αλλά και την συναισθηματική σύνδεση με το μωρό της. Επίσης, σίγουρα είναι και πιο οικονομικό να θηλάσεις αν λάβεις υπόψη σου ότι είμαστε σε εποχή οικονομικής κρίσης.

–Υπάρχει διαφορά στην ανάπτυξη ανάμεσα στα μωρά που θηλάζουν σε σχέση με αυτά που πίνουν γάλα σε σκόνη?

Δεν είναι αποδεδειγμένο ότι ένα θηλάζον βρέφος θα αναπτυχθεί περισσότερο ή πιο γρήγορα. Το σίγουρο είναι πως τα μωρά που θηλάζουν δεν αρρωσταίνουν συχνά ή βαριά και μέχρι 6 μηνών δεν αρρωσταίνουν καθόλου.

–Μία έγκυος που σκέφτεται να θηλάσει τι πρέπει να ξέρει?

Το καλύτερο είναι να ενημερωθεί σωστά από κάποιον σύμβουλο γαλουχίας. Ο σύμβουλος θα της πει όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζει: τις διαφορετικές στάσεις θηλασμού, τι ακριβώς να περιμένει, ότι δηλαδή είναι φυσιολογικό το πρώτο διάστημα το μωρό να ξυπνάει και να είναι συνεχώς στο στήθος. Ακόμα τι πραγματικά σημαίνει λοχεία, δηλαδή ότι 40 μέρες η νέα μαμά δεν κάνει τίποτα άλλο παρά μόνο θηλάζει και φροντίζει τον εαυτό της. Βασικά ο σύμβουλος γαλουχίας προσγειώνει τη μαμά στη νέα της πραγματικότητα, καθώς συνήθως τα πράγματα με τον θηλασμό γίνονται πιο εύκολα μετά τους δύο πρώτους μήνες.

–Ποιο είναι το ιδανικό διάστημα να θηλάσει μια μαμά το μωρό της?

Δεν υπάρχει ανώτατο όριο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τον εξάμηνο αποκλειστικό θηλασμό. Από εκεί και πέρα ο θηλασμός συνήθως συνεχίζεται για τα δύο πρώτα χρόνια. Μιλάμε φυσικά για μια δυαδική σχέση, επομένως θηλάζεις για όσο καιρό αυτό είναι κάτι ευχάριστο τόσο για τη μαμά όσο και για το μωρό της.

-Πόσο πιο δύσκολο είναι να θηλάσει μια μαμά που φέρνει στον κόσμο δίδυμα?

Είναι δύσκολο, αλλά σίγουρα εφικτό. Πολλές μαμάδες με δίδυμα το έχουν καταφέρει, χρειάζονται όμως περισσότερα χέρια βοήθειας σε αυτές τις περιπτώσεις.

–Τι μπορεί να σαμποτάρει τον θηλασμό?

Οι πολλαπλές συστάσεις, το να ακούς δηλαδή διάφορες ιστορίες-τι έκανε για παράδειγμα η μαμά σου, τι συνέβη σε μια φίλη σου κλπ.

-Τι πρέπει γενικά να αποφεύγει μια θηλάζουσα μαμά?

Τίποτα συγκεκριμένο. Σίγουρα θα πρέπει να προσέχει τον εαυτό της, να φροντίζει να ξεκουράζεται και να εντάξει τον θηλασμό στα πλαίσια μια φυσιολογικής ζωής. Να κάνει δηλαδή ό,τι έκανε πάντα όμως με μέτρο.

-Ισχύει ότι όλες οι μαμάδες έχουν γάλα από τη στιγμή που γεννήσουν?

Ναι. Είναι ευτυχώς πολύ λίγες οι περιπτώσεις, μόλις ένα 2% που δεν έχει γάλα.

-Γιατί τότε κάποιες δεν καταφέρνουν να θηλάσουν σχεδόν καθόλου?

Τις περισσότερες φορές από λανθασμένη ή ελλιπή ενημέρωση. Αγχώνονται που το μωρό κλαίει, φοβούνται ότι το γάλα τους δεν επαρκεί και έτσι το μωρό τους δεν χορταίνει και κάνουν το λάθος να δώσουν συμπλήρωμα.

-Θηλασμός και συμπλήρωμα γίνεται?

Γίνεται, αυτό όμως επηρεάζει τη διάρκεια που εν τέλει θα μπορέσεις να θηλάσεις. Ουσιαστικά είναι σα να συνδυάζεις το super food που είναι το μητρικό γάλα με το junk food που είναι το γάλα σε σκόνη. Πολλές μαμάδες φυσικά το κάνουν, επειδή όμως έχουν λανθασμένη ενημέρωση. Συνήθως δεν είναι σίγουρες αν το μωρό τους χόρτασε, αγχώνονται αν το μωρό τους δεν πήρε αρκετό βάρος κι έτσι δίνουν συμπλήρωμα χωρίς όμως να είναι απαραίτητο.

-Από την εμπειρία σου ως σύμβουλος, γιατί πιστεύεις ότι πολλές μαμάδες επιλέγουν να μην θηλάσουν για πολύ καιρό? Είναι επειδή είχαν λανθασμένη/ ελλιπή ενημέρωση, επηρεάστηκαν ίσως από τον περίγυρο τους ή μήπως επειδή τελικά ο θηλασμός απαιτεί παραπάνω θυσία από την πλευρά της μαμάς αφού είναι σίγουρα πιο δεσμευτικός?

Κατά τη γνώμη μου ως επί το πλείστον οι μαμάδες αποθηλάζουν πριν το χρόνο, γιατί συνήθως τους επηρεάζει ο περίγυρος-ο σύζυγος, η μητέρα τους ή ακόμα και ο παιδίατρος.

-Οι παιδίατροι δηλαδή δεν ενθαρρύνουν τον μητρικό θηλασμό?

Τις περισσότερες φορές ενθαρρύνουν την έναρξη του θηλασμού και τον εξάμηνο αποκλειστικό θηλασμό. Από τη στιγμή όμως που γίνει  η εισαγωγή των στερεών τροφών, συνήθως συμβουλεύουν να δίνεται γάλα 2-3 φορές την ήμερα με αποτέλεσμα  σταδιακά να μειώνεται η παραγωγή και κάπως έτσι κόβεται ο θηλασμός.

-Τι είναι καλύτερο μετά το μητρικό γάλα?

Το αντλημένο μητρικό γάλα, όπου το μωρό πίνει το γάλα της μαμάς του, δεν έχει όμως την επαφή με το στήθος. Η αμέσως επόμενη επιλογή είναι το γάλα από άλλη μητέρα. Υπάρχουν τράπεζες γάλακτος στο νοσοκομείο ‘Έλενα’ και στο ‘Παίδων’ στην Αθήνα που χρησιμοποιούνται όμως  εντός των μαιευτηρίων για τα πρόωρα μωράκια.

-Πόσος καιρός χρειάζεται για να εδραιωθεί ο θηλασμός?

Περίπου 5 με 6 βδομάδες για το πρώτο παιδί. Στο δεύτερο μωρό πολύ πιο εύκολα και γρήγορα, πριν καν τις 30 μέρες.

-Ποιες είναι συνήθως οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην αρχή η νέα μαμά με τον θηλασμό?

Οι πληγωμένες θηλές! Είναι σίγουρα κάτι επώδυνο μιας και το πρώτο διάστημα το μωρό είναι διαρκώς στο στήθος. Θέλει υπομονή και τροποποίηση των στάσεων θηλασμού. Μετά τους πρώτους δύο μήνες όμως, η κατάσταση βελτιώνεται εντυπωσιακά!

-Πόσο εύκολο είναι να καταφέρει μια γυναίκα να θηλάσει μετά από μια εγκυμοσύνη με επιπλοκές (για π.χ πρόωρο βρέφος) ή έναν δύσκολο τοκετό?

Σε αυτές τις περιπτώσεις τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα και η αλήθεια είναι πως στον θηλασμό μετράει το να κάνεις μια καλή αρχή. Γενικά θέλει ωριμότητα, πείσμα, επιμονή και υπομονή από την πλευρά της νέας μαμάς, αλλιώς δεν γίνεται θηλασμός. Όταν ένα μωράκι γεννιέται πρόωρα, η μαμά του πρέπει ν’ αρχίσει τις αντλήσεις στο πρώτο 8ωρο μετά τον τοκετό και να αντλεί ανά 3 ώρες.  Σε αυτό όμως πρέπει να την κατευθύνει κάποιος που ξέρει και δυστυχώς αυτός ο κάποιος  συνήθως δεν υπάρχει. Επίσης, περίπου το 56% γεννάει στη χώρα μας με καισαρική, με αποτέλεσμα μιας και η καισαρική είναι χειρουργική επέμβαση, οι μαμάδες να είναι πιο καταπονημένες, γεγονός που δυσκολεύει αρχικά τον θηλασμό. Επομένως μεγάλο ρόλο ώστε να πετύχει ο θηλασμός είναι η όσο το δυνατόν πιο καλή ψυχολογία της γυναίκας και φυσικά το πείσμα της.

-Όσο πιο πολύ καιρό θηλάσεις, δεν είναι πιο δύσκολο μετά τόσο για τη μαμά όσο και για το μωρό της να αποθηλάσει?

Ίσως, αλλά ο θηλασμός δεν είναι μόνο τροφή. Ηρεμεί το μωρό, το επιβεβαιώνει, το κατευνάζει. Άλλωστε μεγαλώνοντας ένα μωράκι σταδιακά έχει κι άλλα ενδιαφέροντα κι έτσι σιγά σιγά δεν ασχολείται τόσο με το στήθος. Μην ξεχνάς όμως πώς 9 με 18 μηνών είναι μια δύσκολη ηλικία για το μωρό. Τότε αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι είναι διαφορετική οντότητα από τη μαμά του και γι’ αυτό θέλει περισσότερη ασφάλεια και όχι αλλαγές.

-Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να αποθηλάσεις? Σταδιακά ή απότομα?

Σίγουρα όχι απότομα, γιατί η απότομη διακοπή θα κάνει κακό στην ψυχολογία του μωρού. Ακόμα δεν είναι υγιές και για το σώμα της γυναίκας. Πιστεύω πως το καλύτερο για τη μαμά είναι να αποθηλάσει σταδιακά κόβοντας αρχικά ένα γεύμα ανά 4-5 μέρες. Συνήθως κόβεις αυτό που σου είναι πιο εύκολο, για π.χ το απογευματινό, όπου μπορείς να πας το παιδάκι στο πάρκο κι έτσι ν’ απασχοληθεί παίζοντας. Σε ό,τι αφορά τον φυσικό αποθηλασμό γίνεται σχεδόν πάντα μετά τα 2,5 χρόνια.

 -Συνήθως τα μωρά που θηλάζουν αποκλειστικά είναι αυτά που ξυπνάνε πολύ πιο συχνά κατά τη διάρκεια της νύχτας. Πολλοί λένε πως αυτό συμβαίνει επειδή το μητρικό γάλα είναι εύπεπτο ή επειδή το μωρό συνηθίζει από την αρχή της ζωής του να ξυπνάει αρκετά συχνά ή ότι οφείλεται καθαρά στον χαρακτήρα του μωρού. Τι συμβουλή θα έδινες σε μαμάδες που οι αντοχές τους λιγοστεύουν? 

Τα μωρά που πίνουν γάλα σε σκόνη σε σχέση με τα θηλάζοντα συνήθως κοιμούνται καλύτερα, γιατί βασικά έχουν μάθει να μην ξυπνάνε αφού το γάλα αυτό είναι πιο βαρύ. Περνούν όμως συνήθως και όλη νύχτα με την πιπίλα στο στόμα, η οποία τους δημιουργεί μεγάλη εξάρτηση και σίγουρα δεν είναι ό,τι καλύτερο. Από’κει και πέρα όμως, ένα μωρό μπορεί να ξυπνάει για πολλούς διαφορετικούς λόγους και όχι μόνο επειδή δεν έχει χορτάσει. Ίσως του λείπει η μαμά του, έχει θέμα με τα δόντια του ή ακόμα και λόγοι της καθημερινότητας που του προκαλούν κάποια ταραχή. Η μαμά πρέπει να κάνει υπομονή και να βάλει κάποια όρια. Αν δηλαδή δεν αντέχει, θα’πρέπει ίσως να βοηθήσει στα νυχτερινά ξυπνήματα και ο μπαμπάς. Μετά τους 18 μήνες φυσικά μειώνονται λογικά και οι νυχτερινές απαιτήσεις του μωρού. Σε εκείνη την ηλικιακή φάση που είναι πιο καλή η επικοινωνία, αν η μαμά έχει αποφασίσει να αποθηλάσει μπορεί ν’ αρχίσει να εξηγεί διάφορα πράγματα στο μωρό της. Σαν να του λέει δηλαδή καθημερινά ένα παραμύθι, πως τη νύχτα όλοι κοιμόμαστε και δεν ξυπνάμε για να φάμε και πως θα θηλάσει και πάλι το πρωί. Το σίγουρο είναι πάντως πως ένα μωρό που ξυπνάει αρκετά συχνά τις νύχτες μάς δείχνει ότι έχει κάποια ανάγκη. Δεν ισχύει δηλαδή ότι το μωρό εκμεταλλεύεται και επιμένει να ξυπνάει χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος. Γι’ αυτό και θα’πρέπει πάντα να ανταποκρινόμαστε στο κλάμα του μωρού κατά τη διάρκεια της νύχτας.

-Ο δημόσιος θηλασμός παραμένει ακόμα ταμπού στη χώρα μας?

Πιστεύω πως τα πράγματα πάνε καλύτερα σε ό,τι αφορά τον δημόσιο θηλασμό και πως οι μαμάδες ολοένα και περισσότερο θηλάζουν δημόσια χωρίς να αισθάνονται άβολα.

-Ως σύμβουλος γαλουχίας αλλά και ως θηλάζουσα μαμά , ποιο είναι το δικό σου μήνυμα σε σχέση με τον μητρικό θηλασμό και την σημασία του?

Όλες οι μαμάδες πρέπει να θυμούνται πως ο θηλασμός είναι ένα δώρο στον εαυτό τους και στο μωρό τους. Οι μεγαλύτερες ανάγκες ενός μωρού που έρχεται στον κόσμο είναι η αγκαλιά και η τροφή και αυτά τα δύο είναι ουσιαστικά αυτά που προσφέρει ο θηλασμός. Δηλαδή την καλύτερη δυνατή τροφή αλλά και την αγκαλιά της μαμάς που του δίνει συναισθηματική ασφάλεια και επιβεβαίωση, εφόδια απαραίτητα για την μετέπειτα ζωή του παιδιού.

* H La Leche League Greece/ Σύνδεσμος Θηλασμού Ελλάδος προσφέρει πληροφορίες, ενθάρρυνση και υποστήριξη στις μητέρες που θέλουν να θηλάσουν τα παιδιά τους. Με αυτό λοιπόν το σκοπό πραγματοποιούνται συναντήσεις σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, στις οποίες μπορείς κι εσύ να πας μαζί με το μωρό σου για να ενημερωθείς αλλά και να μοιραστείς τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς σου περί θηλασμού. Μάθε περισσότερα στα sites www.lllgreece.org & www.llli.org -τηλ. 210 600 32 49

*Ευχαριστώ από καρδιάς την Άντα Παλαντζιάν γι’ αυτή την τόσο περιεκτική συνέντευξη και τις πολύτιμες συμβουλές που μου έδωσε.

*Oι πανέμορφες φωτογραφίες είναι από http://www.nastaziaphotography.com/ &  http://www.ivetteivens.com/

Σας φιλώ γλυκά,

Mαρίνα xxx

 

 

–